The Foundation of Reading and Writing in a Transparent Orthography: Oral language development and early literacy skills
Πρόκειται για διαχρονική μελέτη που είχε σαν στόχο να εξετάσει τη σχέση μεταξύ του προφορικού λόγου και των γνωστικών δεξιοτήτων κατά την προσχολική ηλικία και την ανάπτυξη δεξιοτήτων ανάγνωσης και γραφής στις αρχές του δημοτικού σχολείου, εστιάζοντας στο πρόβλημα του έγκαιρου εντοπισμού χαρακτηριστικών "υψηλού κινδύνου" για μαθησιακή αποτυχία στο γραπτό λόγο. Για το σκοπό αυτό εξετάσαμε διαχρονικά την ανάπτυξη ενός πλήθους γλωσσικών δεξιοτήτων σε πάνω από 100 Έλληνες μαθητές, ηλικίας 4 έως 7ετών από ένα τυχαίο και διαστρωματωμένο (αστικό, ημιαστικό και αγροτικό) δείγμα σχολικών τάξεων από τέσσερις γεωγραφικές περιοχές της χώρας μας (Αττική, Μακεδονία, Θεσσαλία, Κρήτη). Η ατομική αξιολόγηση των μαθητών ολοκληρώθηκε σε μια σειρά συνεδριών σε τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους σε διάστημα 18 μηνών (Νηπιαγωγείο, αρχή και τέλος της πρώτης Δημοτικού). Εξετάστηκε η ανάπτυξη γλώσσας και γραμματισμού των παιδιών στις διαστάσεις: α) πρόσληψη λόγου (λεξιλόγιο, κατανόηση προφορικών οδηγιών, ακουστική κατανόηση ιστοριών), β) έκφραση/παραγωγή λόγου (ορισμοί λέξεων, αφηγηματικός λόγος, πραγματολογική επάρκεια), γ) μεταγλωσσικές δεξιότητες (φωνολογική και μορφολογική επίγνωση), και δ) αναδυόμενος γραμματισμός (αναγνώριση φθόγγων, επινοημένη γραφή ονόματος και πρότασης). Αναλύσεις των παραπάνω δεδομένων επιχειρούν να προσδιορίσουν: α) τη συμβολή της κάθε μίας από τις παραπάνω διαστάσεις στις επιδόσεις των μαθητών σε δοκιμασίες αποκωδικοποίησης λέξεων και ψευδολέξεων, αναγνωστικής ευχέρειας και κατανόησης και ορθογραφίας στο τέλος της πρώτης τάξης, και β) την διαφοροποίηση της προβλεπτικής τους αξίας ανάλογα με την ηλικία και τον τύπο της δοκιμασίας.
Β. Διαμαντή (Μεταδιδακτορικη Ερευνήτρια), Α. Ράλλη (Επίκουρη Καθηγήτρια, ΦΠΨ, ΕΚΠΑ), Φ. Αντωνίου (Επίκουρη Καθηγήτρια, ΦΠΨ, ΕΚΠΑ), Σ. Παπαΐωάννου (Μεταδιδακτορικη Ερευνήτρια, Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Παν. Θεσσαλίας)