Κοινωνικός/οικονομικός μετασχηματισμός του αγροτικού χώρου και Συλλογικά Ψηφιακά Μέσα (Social media). Η περίπτωση των Μελάμπων Ρεθύμνου Κρήτης
Τί επιλέγουμε να αναρτήσουμε στα social media και πώς το ψηφιακό αυτό υλικό επηρεάζει την ταυτότητα και τις κοινωνικές σχέσεις; Τα κοινωνικά δίκτυα μεταφέρονται στο ψηφιακό περιβάλλον; Τα social media επιδρούν στον κοινωνικό μετασχηματισμό μιας τοπικής κοινότητας και σε ποιους τομείς; Τί πρακτικές διαχειρίζεται η τελευταία για να συγκροτήσει και να προβάλλει τη συλλογική της ταυτότητα συναρτήσει της εικονικής της διάστασης;
Τα ερωτήματα αυτά συνιστούν τους βασικούς άξονες στους οποίους κινείται η συγκεκριμένη διδακτορική διατριβή που συνδυάζει τα πεδία της Επικοινωνίας, των Μέσων και του Διαδικτύου με την Κοινωνική Ανθρωπολογία και την Εθνογραφία. Η διεπιστημονική τούτη προσέγγιση εξετάζει την πορεία μετασχηματισμού μιας αγροτικής κοινότητας από μία τοπική συσσωμάτωση προς μία διαδικτυακή κοινότητα. Για να μελετηθεί ωστόσο, η αμφίδρομη σχέση μεταξύ της τελευταίας και των social media, ερευνάται πρώτα η κοινωνική οργάνωση την εποχή προ διαδικτύου ώστε να κατανοήσουμε τον μετέπειτα κοινωνικό μετασχηματισμό.
Στη μελέτη του κοινωνικού μετασχηματισμού, εξετάζουμε τις συνέπειες της εμφάνισης νέων τεχνολογιών σε τομείς όπως οικογενειακές δομές, κοινωνικά δίκτυα, παραγωγικές δραστηριότητες, οικονομική οργάνωση, πολιτικές σχέσεις. Χαρτογραφώντας τον μεταπολεμικό κοινωνικό μετασχηματισμό στην υπό μελέτη κοινότητα Μελάμπων (χωριό νότια του νομού Ρεθύμνου Κρήτης), μπορούμε να εντρυφήσουμε στον νέο μετασχηματισμό που υφίσταται, εντός και εκτός των εδαφικών της ορίων, μετά την εμφάνιση του διαδικτύου –και λόγω αυτής. Εστιάζουμε στα πρωτογενή και δευτερογενή κοινωνικά δίκτυα, offline και online. Έτσι, αναλύεται η κοινότητα των Μελάμπων όχι μόνο στη διαχρονική της διάσταση, από τον μεταπολεμικό μετασχηματισμό μέχρι σήμερα, αλλά και στη συγχρονική της διάσταση: από την κοινότητα του φυσικού χώρου στην ψηφιακή κοινότητα.
Ο καινοτόμος συνδυασμός θεωριών και μεθοδολογικών εργαλείων από διαφορετικά επιστημονικά πεδία, ευελπιστούμε να εμπνεύσει έναν διάλογο ανάμεσα στους ερευνητές που εξετάζουν σύγχρονα φαινόμενα. Πιστεύουμε δε, πως η διδακτορική αυτή διατριβή με την ολοκλήρωσή της θα συνιστά έναν θεμέλιο λίθο στον νέο αυτό κλάδο της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, την Ανθρωπολογία των Social media, που βρίσκει παρθένο το έδαφος στα ελληνικά δεδομένα.
Αριστείδης Τσαντηρόπουλος (Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας)
Στυλιανή-Μαρία Ζεάκη (υποψήφια διδάκτορας)